Khám phá Tết Nguyên Đán ở Trung Quốc và những phong tục độc đáo

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp lễ lớn nhất trong năm của người Trung Quốc mà còn là một hành trình trở về với những giá trị văn hóa và truyền thống sâu sắc. Khi mùa xuân gõ cửa, khắp nơi từ thành phố lớn đến làng quê, không khí lễ hội tràn ngập với sắc đỏ của bao lì xì, ánh sáng lung linh từ đèn lồng và âm thanh rộn ràng của tiếng trống múa lân. Hải Đăng Travel sẽ dẫn dắt bạn khám phá những nét đẹp độc đáo của Tết Nguyên Đán tại Trung Quốc, nơi mà mỗi phong tục tập quán đều mang trong mình ý nghĩa sâu sắc về sự đoàn tụ, may mắn và hy vọng cho một năm mới thịnh vượng. 

Tết Nguyên Đán, hay còn gọi là Xuân Tiết, là lễ hội quan trọng nhất trong năm của người Trung Quốc, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới theo lịch âm. Tết thường diễn ra từ ngày 21 tháng 1 đến ngày 20 tháng 2, bắt đầu từ ngày trăng mới và kết thúc vào ngày rằm tháng Giêng. Lễ hội này không chỉ có ý nghĩa trong việc đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà còn là dịp để gia đình đoàn tụ, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng.

Nguồn gốc của Tết Nguyên Đán có từ hàng nghìn năm trước, liên quan đến các phong tục nông nghiệp và tín ngưỡng dân gian. Một trong những truyền thuyết nổi tiếng nhất là câu chuyện về con quái vật Niên, một sinh vật hung dữ thường xuất hiện vào đêm giao thừa để gây hại cho người dân. Để xua đuổi Niên, người dân đã sử dụng màu đỏ – màu sắc tượng trưng cho sự may mắn và sức mạnh. Từ đó, màu đỏ trở thành biểu tượng không thể thiếu trong các hoạt động và trang trí trong dịp Tết Nguyên Đán.

Tết Nguyên Đán không chỉ là một lễ hội mà còn là một hành trình trở về với bản sắc văn hóa sâu sắc của người Trung Quốc, nơi mà mỗi phong tục tập quán đều mang trong mình ý nghĩa và giá trị riêng.

Dọn dẹp nhà cửa: Trước Tết, người dân Trung Quốc thường dành thời gian để dọn dẹp và trang trí lại không gian sống của mình. Họ tin rằng việc này không chỉ giúp loại bỏ bụi bẩn mà còn xua đuổi những điều xui xẻo của năm cũ, tạo ra một môi trường mới mẻ để chào đón vận may trong năm mới. Các gia đình thường cùng nhau thực hiện công việc này, thể hiện sự đoàn kết và tinh thần chuẩn bị cho một khởi đầu mới.

Tiễn Táo quân: Vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, người dân sẽ tiễn Táo quân về trời. Đây là vị thần trông coi bếp núc và gia đình, có nhiệm vụ báo cáo với Ngọc Hoàng về tình hình trong năm qua. Người dân thường chuẩn bị mâm cỗ và thả cá chép vào nước để đưa Táo quân về trời. Phong tục này thể hiện lòng biết ơn đối với vị thần đã bảo vệ gia đình trong suốt năm.

Bữa cơm đoàn viên: Đêm giao thừa là thời điểm quan trọng để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau thưởng thức bữa cơm đoàn viên. Mâm cơm thường có nhiều món ăn truyền thống, tượng trưng cho sự thịnh vượng và hạnh phúc. Bữa cơm này không chỉ là dịp để thưởng thức ẩm thực mà còn là thời gian để chia sẻ niềm vui, kỷ niệm và cầu chúc cho nhau những điều tốt đẹp trong năm mới.

Tặng phong bao lì xì: Trong dịp Tết, phong bao đỏ chứa tiền được tặng cho trẻ em và người lớn như một lời chúc may mắn và tài lộc cho năm mới. Phong bao lì xì thường được trao vào ngày mùng 1 Tết hoặc trong các buổi thăm bà con bạn bè. Màu đỏ của phong bao tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc, mang lại niềm vui cho người nhận.

Múa lân và múa rồng: Các hoạt động múa lân và múa rồng diễn ra rộn ràng trong dịp Tết, tạo không khí vui vẻ và sôi động. Những màn biểu diễn này không chỉ nhằm giải trí mà còn mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và cầu chúc cho sự thịnh vượng trong năm mới. Người dân thường tụ tập xem các đội múa lân biểu diễn trên đường phố, tạo nên một bầu không khí lễ hội đầy màu sắc.

Trang trí nhà cửa: Người dân Trung Quốc thường trang trí nhà cửa bằng các câu đối đỏ, đèn lồng và hình ảnh của các vị thần để tạo không khí lễ hội ấm áp và tươi vui. Các câu đối thường mang ý nghĩa chúc phúc, thể hiện những mong muốn tốt đẹp cho năm mới như sức khỏe, tài lộc và hạnh phúc.

Thăm bà con bạn bè: Trong những ngày Tết, việc thăm hỏi bà con bạn bè là cách thể hiện tình cảm và gắn kết giữa các gia đình. Người dân thường đến thăm nhau với những món quà nhỏ hoặc bánh kẹo truyền thống, cùng nhau chia sẻ niềm vui của mùa xuân mới. Đây cũng là dịp để mọi người gửi lời chúc tốt đẹp cho nhau.

Cúng bái tổ tiên: Người dân thực hiện các nghi lễ cúng bái tổ tiên để tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn đối với ông bà tổ tiên trong dịp năm mới. Mâm cỗ cúng thường được chuẩn bị chu đáo với nhiều món ăn ngon, hoa quả tươi và hương đèn để thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên.

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để sum họp gia đình mà còn là thời điểm để thưởng thức những món ăn truyền thống đặc sắc, mỗi món đều mang ý nghĩa riêng biệt và tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng trong năm mới.

Bánh bao: Bánh chưng và bánh tét là hai loại bánh truyền thống không thể thiếu trong mâm cỗ Tết của người Việt, nhưng ở Trung Quốc, món bánh tương tự là bánh bao. Bánh bao thường được làm từ bột mì, nhân thịt hoặc đậu xanh, và có hình dáng tròn trịa tượng trưng cho sự viên mãn.

Sủi cảo: Món sủi cảo (hoặc há cảo) rất phổ biến trong dịp Tết, đặc biệt ở miền Bắc Trung Quốc. Sủi cảo được làm từ bột mì với nhân thịt và rau củ, thường được hấp hoặc chiên. Hình dáng của sủi cảo giống như đồng tiền cổ, biểu tượng cho sự giàu có và tài lộc.

Cá hấp: Món cá thường được chế biến đơn giản bằng cách hấp với gừng và hành lá. Trong văn hóa Trung Quốc, cá tượng trưng cho sự thịnh vượng và dư dả, vì từ "cá" (鱼 - yú) phát âm gần giống với từ "dư" (余 - yú), nghĩa là dư dả.

Thịt lợn chua ngọt: Món thịt lợn chua ngọt không chỉ ngon miệng mà còn mang ý nghĩa về sự hòa hợp và cân bằng trong cuộc sống. Món ăn này thường được chế biến từ thịt lợn tẩm ướp gia vị, chiên giòn và sốt chua ngọt.

Mì trường thọ: Mì trường thọ là món ăn biểu trưng cho sức khỏe và tuổi thọ. Trong dịp Tết, người dân thường ăn mì dài để cầu mong cuộc sống lâu dài và hạnh phúc.

Trái cây tươi: Các loại trái cây như quýt, táo và nho cũng rất phổ biến trong mâm cỗ Tết. Quýt tượng trưng cho sự may mắn, táo biểu thị cho hòa bình và nho mang ý nghĩa về sự sinh sôi nảy nở.

Bánh tổ (Nian Gao): Là một món bánh làm từ gạo nếp, bánh tổ thường được ăn vào dịp Tết với mong muốn mang lại sự thịnh vượng và phát triển trong năm mới.

Những món ăn đặc trưng này không chỉ mang lại hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc về văn hóa và phong tục tập quán của người Trung Quốc trong dịp Tết Nguyên Đán. Thưởng thức các món ăn này trong không khí sum họp gia đình chính là một phần không thể thiếu của lễ hội mùa xuân này.

Tết Nguyên Đán ở Việt Nam và Tết Nguyên Đán ở Trung Quốc đều là những dịp lễ hội quan trọng, nhưng thời gian diễn ra và cách tổ chức của chúng có sự khác biệt rõ rệt. Tết Nguyên Đán ở Trung Quốc, hay còn gọi là Xuân Tiết, thường kéo dài khoảng 40 ngày, bắt đầu từ ngày 8 tháng Chạp âm lịch và kết thúc vào ngày 15 tháng Giêng với lễ hội đèn lồng. Trong suốt thời gian này, người dân tham gia nhiều hoạt động truyền thống như dọn dẹp nhà cửa, trang trí bằng đèn lồng đỏ và tổ chức các buổi tiệc lớn để chào đón năm mới. Thời gian này cũng được gọi là "Xuân vận," khi hàng triệu người di chuyển về quê hương để đoàn tụ với gia đình, tạo thành cuộc di dân lớn nhất thế giới với khoảng 9 tỷ chuyến đi trong kỳ nghỉ này.

Ngược lại, Tết Nguyên Đán ở Việt Nam thường kéo dài khoảng 15 ngày, bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp với lễ tiễn ông Công ông Táo về trời và đỉnh điểm là ba ngày đầu năm âm lịch. Trong thời gian này, người Việt thực hiện nhiều phong tục truyền thống như gói bánh chưng, chưng mâm ngũ quả và thăm bà con bạn bè. Mặc dù thời gian nghỉ lễ ngắn hơn so với Trung Quốc, nhưng Tết Việt Nam vẫn rất phong phú về các nghi lễ và hoạt động đón Tết, thể hiện lòng hiếu thảo và mong muốn cho một năm mới an khang, thịnh vượng. Sự khác biệt này không chỉ phản ánh văn hóa riêng của mỗi quốc gia mà còn thể hiện cách mà người dân mỗi nơi chào đón năm mới với những giá trị truyền thống sâu sắc.